کارکرد دستگاه اسپیلیت تی و نقش ان در فرایند هات تپ بسیار مهم و بسزاست. باید گفت اسپلیت تی و سدل نیپل رایج ترین نوع اتصالات در مورد انجام عملیات هات تپ در راستای فرایند انشعاب گیری از خطوط لوله و ایجاد انشعاب های جدید می باشد. در اصل این اتصالات ورودی انشعاب جدید هستند و در صورت ایجاد هر ایرادی در اجزا و اتصالات ان ها منشاء خطرات جبران ناپذیری به وجود می اید. از این رو کارکرد دستگاه اسپیلیت تی مناسب آنها از الزامات در فرایند های مربوط به خطوط لوله می باشد. اما به طور کلی کارکرد دستگاه اسپیلیت تی و نقش ان را باید به بخش های زیر تقسیم کرد:
نقش ها و کارکرد ها
۱- ایجاد ورودی انشعاب جدید: هنگامی که یک مجتمع صنعتی قصد داشته باشد روی خطوط لوله موجود یک انشعاب جدید ایجاد کند، قطعا نیاز به سوراخ کردن لوله و نصب یک لوله انشعابی جدید میباشد، اما طبیعتاً این خواسته به راحتی نیست و نمیتوان لوله را مستقیماً روی بخش بریده شده نصب کرد، مخصوصا در صورتی که لوله حاوی سیال باشد و عملیات انشعاب گیری از روشهایی نظیر هات تپ و … انجام خواهدشد. در این شرایط یک دستگاه اسپلیت تی روی لوله نصب شده و انشعابی جدید بر روی خطوط لوله ایجاد می شود در واقع اسپلیت تی مجرای آغازی و گره گاه انشعاب جدید محسوب خواهد شد.
۲- جلوگیری از کشش و دفرمه شدن بخش بریده شده لوله: همان طور که اشاره شد کارکرد دستگاه اسپلیت تی در نقش ورودی انشعاب جدید دقیقاً روی بخشی از لوله نصب گردیده است که سوراخکاری روی آن انجام شده است. بخش سوراخ شده لوله به جهت ایجاد انشعاب جدید در مقابل فشار سیال و فشار خود لوله بسیار در معرض تنش خواهد بود. به طوری که در صورت کنترل نکردن آن ممکن است لوله موجود و سوراخ انشعابی ایجاد شده از محل برش دچار کژتابی شود. بنابراین لوله اصلی، محل بریده شده و به دنبال آن لوله انشعابی فرم خود را از دست داده و این مجموعه معیوب به مرور آثار مخرب خود را بروی عملیات بروز خواهند داد. همانطور که می دانید اسپلیت تی یک اتصال سه راهی محکم است که روی در محل گره لوله اصلی و انشعاب ایجاد شده و مانع تنش های کششی و مواردی این چنین روی این دو لوله میشود. بنابراین در فرایند طراحی و ساخت اسپلیت تی باید به این نکته توجه داشت که مهم ترین کارکرد اسپلیت تی داشتن توان حفظ شرایط لوله ها و ممانعت از دفرمه شدن آنها می باشد.
۳- مجرای نصب اتصالات و ابزار های اندازه گیری: خصوصاً در مواقعی که خط لوله به بهره برداری رسیده و حاوی سیال است باید بدانید دسترسی به داخل آن از طریق عملیات های ساده چون برش سرد و… ممکن نیست؛ در این شرایط یک دستگاه اسپلیت تی روی لوله نصب و عملیات هات تپ به جهت دسترسی پذیری خط انجام می شود. بنابراین کارکرد دستگاه اسپیلیت تی نقش مجرایی را ایفا می کند که به واسطه آن و بعد از انجام عملیات هات تپ خط لوله در دسترس قرار می گیرد. حال میتوان با ایجاد تدابیر مهندسی اتصالات تجهیزات کنترلی یا ابزار اندازه گیری و … را نصب کرد. این امر از جمله کارکرد های مؤثر و مفید دستگاه اسپلیت تی به شمار می رود. چه بسا نیاز به این باشد که در محل مورد نظر ولو کنترل نصب شود. یا ممکن است نیاز به نصب گیج یا سایر ابزار های اندازه گیری فشار، دما و جریان سیال باشد. در این شرایط نیز اسپلیت تی بهترین نوع اتصال برای بازدهی محسوب می شود. همچنین اکثرا بعد از نصب اسپلیت تی یک ولو روی آن نصب خواهد شد. مخصوصاً برای انجام عملیات هات تپ نصب ولو ضروری است. این ولو به تنهایی نقش کنترل جریان سیال روی انشعاب جدید را ایفا خواهد کرد چرا که در مواقع ضروری می توان به راحتی و با بستن یا باز کردن ولو جریان سیال درون انشعاب جدید را کنترل و مدیریت کرد.
انواع دستگاه اسپلیت تی
اسپلیت تی و کارکرد دستگاه اسپیلیت تی را از وجه های مختلف دارای انواع متعددی است که با توجه به نیاز مشتریان انتخاب و ساخته می شود. گرچه فرایند ساخت اسپلیت تی تقریباً در تمامی موارد مشترک است، اما هر کدام ویژگی های خاص خود را دارند که مراحل ساخت را نسبت به یکدیگر کمی متفاوت می گرداند. قبل از انتخاب نوع دستگاه اسپلیت تی طبیعتاً اطلاعات اولیه مورد نیاز از جمله نیاز مشتری، مشخصات فنی خط لوله و سیال دریافت می شود تا نسبت به انتخاب و فراهم متریال مورد نیاز برای ساخت اسپلیت تی اقدام شود. طبیعتاً جنس لوله، ضخامت آن، دمای سیال و فشار آن مواردی هستند که در انتخاب نوع متریال ها نقش حائز اهمیتی ایفا میکنند. در صورت به وجود امدن خطا در انتخاب متریال فرایند مخصوصا پس از نصب و بهره برداری خطراتی را تجربه خواهد کرد که رفع نکردن آن ها می تواند بسیار آسیبزا خواهد باشد. مهندسین سازنده اسپلیت تی همزمان با فراهم سازی متریال ها باید با در نظر گرفتن نوع اسپلیت تی مورد نیاز مشتری نیز مطالعات و طراحی های لازم را صورت دهد.
معیار ها
معیارهای انتخاب نوع با در نظر گرفتن کارکرد دستگاه اسپلیت تی از نظر سازنده به شرح زیر خواهد بود:
۱- سایز لوله و انشعاب: از نظر سایز اسپلیت تی ها یا به صورت سایز به سایز ساخته می شوند و یا سایز انشعاب کوچک تر از سایز لوله اصلی خواهد بود. در صورتی که انشعاب مورد نیاز هم سایز با سایز لوله اصلی باشد اسپلیت تی به صورت سایز به سایز ساخته میشود. به عبارتی قطر نیپل اسپلیت تی که محل ورودی لوله انشعابی می باشد با قطر لوله اصلی مساوی خواهد بود. اما در برخی موارد انشعاب جدید باید سایزی کوچک تر از سایز لوله اصلی داشته باشد. در این شرایط سایز اتصال انشعابی بایستی کوچک تر از سایز پد سدل اسپلیت تی و لوله اصلی باشد. لذا قطر نیپل کوچک تر خواهد بود. انتخاب هر یک از این موارد بستگی به درخواست مشتری و نوع استفاده ان خواهد داشت که اسپلیت تی مذکور ایفا خواهد کرد.
<div id=”90837719061″><script type=”text/JavaScript” src=”https://www.aparat.com/embed/Z608y?data[rnddiv]=90837719061&data[responsive]=yes”></script></div>
۲- نوع اتصال: در اغلب مواقع اسپلیت تی به صورت جوشکاری ساخته می شود، به عبارتی طراحی و ساخت اسپلیت تی به شکلی است که در نهایت با روش جوشکاری روی لوله اصلی نصب شود. اما در برخی موارد با توجه به کارکرد دستگاه اسپیلیت تی مکانیکی مورد نیاز خواهد بود. یعنی اسپلیت تی نه از طریق جوشکاری بلکه با اتصالات پیچ و مهره ای روی خطوط لوله نصب می شود. این مورد در حالی است که به هر دلیل امکان جوشکاری روی لوله اصلی وجود نداشته باشد. حتی ممکن است جنس لوله طوری باشد که جوشکاری روی آن ممکن نیست؛ برای مثال خطوط لوله پلی اتیلن یا بتن و… قابلیت جوشکاری ندارند. در این شرایط دستگاه اسپلیت تی مکانیکی ساخته شده و روی لوله پیچ و مهره می شود. در شرایطی که لوله قابلیت جوشکاری داشته باشد اما خطراتی چون بروز احتراق و اشتعال، وجود مواد سمی و خطرناک درون لوله مجری را مجبور می کند که از جوشکای روی لوله اجتناب کند. البته در این زمینه با اتخاذ تدابیر مهندسی جوشکاری ممکن خواهد بود اما برخی موارد مشتری ترجیح میدهند از اسپلیت تی مکانیکی به جای جوشکاری استفاده کنند تا احتمال بروز خطرات مذکور را به صفر برسانند. گرچه که نصب اسپلیت تی با جوشکاری در صورت رعایت استاندارد های جوش مطمئن تر است اما کارکرد دستگاه اسپلیت تی مکانیکی نیز طبق اصول مهندسی و با لحاظ مشخصات فنی خط لوله و سیال ضریب اطمینانی کمتر از اسپلیت تی جوشی نخواهد داشت.
۳- زاویه اسپلیت تی: در اکثر مواقع از اسپلیت تی های 90 درجه استفاده می شود، یعنی زاویه نیپل اسپلیت تی با لوله اصلی 90 درجه خواهد بود چرا که در اکثر اوقات انشعاب های جدید عمود بر خطوط لوله هستند، اما در مواقعی که نیاز به انشعاب گیری زاویه دار نسبت به خط لوله موجود میباشد، اسپلیت تی بایستی به صورت زاویه دار طراحی و ساخته شود. برای مثال ممکن است نیاز به انشعاب گیری 30 درجه از خط لوله باشد. در این شرایط نیپل به گونه ای طراحی و روی پد سدل اسپلیت تی نصب میشود که نسبت به آن دارای زاویه 30 درجه باشد. تشخیص اینکه اسپلیت تی چه زاویهای نسبت به لوله داشته باشد در اختیار مشتری است اما سازنده و مهندس دستگاه اسپلیت تی می تواند با ارائه مشاوره و در صورت امکان راهکاری برای رفع مسئله و استفاده از اسپلیت تی عمود بر لوله ارائه دهد. در هر صورت، اگر راهی جز استفاده از اسپلیت تی زاویه دار وجود نداشته باشد، سازنده اسپلیت تی بایستی فرایند طراحی و ساخت را بر اساس آن به پیش ببرد.
با توجه به گفته های بالا کارکرد دستگاه اسپیلیت تی و نقش ان در عملیات هات تپ بسیار مهم و بسزاست.
برای دیدن ویدیو های بیشتر به اپارات مراجعه کنید.