تنش زدایی اسپلیت تی با دستگاه canroon

در نوشتارهای پیشین اشاره گردید که تنش زدایی حرارتی یک عملیات اصلاحی به منظور احیای توازن و تعادل متریال های قطعات فلزی از جمله اسپلیت تی محسوب می شود. این دستگاه ابتدا حرارتی یکسان و تدریجی روی قطعه ایحاد می کند. میزان حرارت تا نقطه دمای بحرانی اتصال افزایش می یابد. پس از رسیدن دما به این درجه، عملیات حرارت زدایی با کاهش دما روی قطعه انجام می شود تا تنش ها از آن رفع شود. باید توجه شود که این مرحله نیز به صورت پیوسته و تدریجی انجام می شود.

هدف از این امر چنان که اشاره شد بازگرداندن تعادل به اسپلیت تی می باشد. اسپلیت تی حین ساخت دچار به هم ریختگی تعادل ساختار مولکولی می شود. این به هم ریختگی ناشی از جوشکاری و تنش های حرارتی ناشی از آن است. از آن جه قطعات اسپلیت تی از روش جوشکاری به هم متصل می شوند در نواحی خطوط جوش حرارتی در نتیجه جوشکاری ایجاد می شود که باعث به هم ریختن ساحتار مولکولی این ناحیه می شود و از این رو این بخش از اتصال دچار عدم توازن مولکولی نسبت به بقیه بخش های اسپلیت تی می شود. عدم توازن مذکور می تواند پس از نصب اسپلیت تی و در نتیجه متغیرهای محیطی نظیر افزایش یا کاهش دمای محیط عوارض مخرب خود را نشان دهد.

تنش زدایی با عملیات حرارتی اسپلیت تی
اسپلیت تی پیش از نصب روی لوله تحت تنش زدایی حرارنی قرار می گیرد.

ترک خوردگی، انقباض یا انبساط و مواردی از این قبیل عوارضی هستند که در نتیجه این عدم تعادل می توانند روی اسپلیت تی ایجاد شوند. می دانیم که این دست عوارض چه آثار مخربی می توانند روی split tee و به طور کلی مجموعه ای که این اتصال روی آن نصب شده است داشته باشند. چنان که پیداست مواردی مثل ترک خوردگی باعث بروز نشتی اتصال شده و مجموعه دچار آسیب خواهد شد. در چنین شرایطی عوارض و پیامدهای بسیار سنگینی متوجه مجموعه خواهد شد و چه بسا ناچار شود با بستن خط و تعطیل کردن فرایندهای مربوط به بخشی که دچار آسیب شده است، مجموعه را به میزان قابل توجهی برای چند روز متوقف کند و زیان بالایی را متوجه کار کند. از این رو انجام اقداماتی نظیر تنش زدایی اسپلیت تی از اقداماتی است که انجام آن ضرورت دارد. این امر ممکن است به ظاهر چندان ضروری ننماید و از آن جا که در ظاهر امر تغییری در مراتب ساخت ایجاد نمی کند، چه بسا کارفرما اصلا متوجه قضیه نشود و اسپلیت تی ساخته شده را بدون هر گونه توجهی تحویل بگیرد. در این شرایط وظیفه مجری ساخت اسپلیت تی است که تعهد کاری خود را نشان داده و با الزام آور کردن فرایند تنش زدایی، اتصال را پیش از تحویل حتما تحت عملیات حرارتی تنش زدایی قرار دهد.

نکته دیگری که در عملیات تنش زدایی حرارتی اسپلیت تی مورد توجه است صحت و دقت کامل فرایند تنش زدایی است. در این راستا باید کلیه لوازم و تجهیزات با کیفیت و ضریب دقت عملکردی بالا انتخاب شوند. همچنین فرایند باید تحت نظارت و اجرای اپراتورها و مهندسینی قرار گیرد که نسبت به خلل و فرج کار آشنایی و تبجر کامل داشته، و بتوانند به بهترین شکل ممکن فرایند تنش زدایی حرارتی اسپلیت تی را انجام دهند.

بنابراین تنش زدایی توسط یک دستگاه مناسب و مجهز با دقت و کیفیت بالا از الزامات تنش زدایی حرارتی اسپلیت تی است. در این خصوص مجری ساخت باید به سراغ دستگاه هایی با برند معتبر و صاحب نام برود که آزمون خود در زمینه انجام دقیق عملیات تنش زدایی حرارتی را پس داده باشند. برند تولید کننده دستگاه های تنش زدایی کنرون یا canroon یکی از بهترین برندها در این زمینه می باشد. این برند با تولید دستگاه های تنش زدایی با روش عملیات حرارتی، برای خطوط لوله و اتصالات، نظر مجتمع های صنعتی درگیر در ساخت و اتصال قطعات خطوط لوله را به طرز قابل توجهی جلب خود کرده اند و از این رو می توانند یکی از بهترین ابزارها برای انجام عملیات تنش زدایی حرارتی اسپلیت تی باشند.

برند canroon تولید کننده انواع مدل های دستگاه تنش زدایی است که هر یک برای خصوصیات فنی خاصی طراحی و ساخته شده اند. برای مثال دستگاه های تنش زدایی 10 کیلو واتی این شرکت برای تنش زدایی و عملیات حرارتی قطعات تا ضخامت 30 میلیمتر مناسب هستند و می توانند اتصالات اسپلیت تی تا این ضخامت را تنش زدایی کنند. دستگاه های 40 کیلو واتی canroon قادرند از 25  میلیمتر تا 60 میلیمتر ضحامت را به مطمئن ترین روش ممکن تنش زدایی کنند و از این رو برای اتصالات اسپلیت تی که دارای ضخامت بالا هستند بسیار کاربردی تلقی می شوند.

تنش زدایی اسپلیت تی split tee
جوشکاری اسپلیت تی باعث بهم ریحتن ساختار تعادل مولکولی شده و تنش زدایی حرارتی را ضروری می دارد.

به طور کلی باید اشاره کرد دستگاه های تنش زدایی برند canroon برای هر تمامی انواع اسپلیت تی مناسب هستند و از این رو می توانند نیازهای مجری ساخت اسپلیت تی را تمام و کمال پوشش دهند. در ادامه به برخی از محاسن این برند تولید کننده دستگاه های تنش زدایی می پردازیم:

  • این دستگاه ها رابط بسیار مناسب و سیستم کنترلی دقیقی دارند و از این روی می توانند مکانیزم کنترل فرایند تنش زدایی اسپلیت تی را به بهترین نحو انجام دهند.
  • روش های کنترلی متغیر این دستگاه ها از دیگر خصیصه های مثبت محصولات canroon هستند. این دستگاه ها عموما دارای دو روش کنترل دمایی و کنترل قدرت را در کنار یکدیگر دارند و از این برای کنترل متغیرهای اتصال اسپلیت تی بر حسب نوع نیاز مجموعه مورد استفاده قرار می گیرند.
  • سیستم نگهداری راحت و مناسب و بی دردسر، از دیگر خصوصیات این دستگاه ها به شمار می روند.
  • همگنی و تعادل عملیات حرارتی یکی از مهم ترین متغیرها در فرایند تنش زدایی محسوب می شود و دستگاه های تنش زدایی canroon این کار را به بهترین شکل ممکن انجام می دهند. اگر تنش زدایی اسپلیت تی به صورت همگن انجام نشود در تداوم کار دچار آسیب و ایراد خواهیم شد. لذا باید سراغ برندهایی نظیر کنرون رفت که از بروز این عوارض ممانعت می کنند.
  • این دستگاه ها دارای ضریب کارایی وبهره وری بسیار بالا و حدود 90 درصد می باشد که این ویژگی باعث صرفه جویی در زمان، هزینه ناشی از مصرف انرژی، و به طور کلی قیمت تمام شده فرایند تنش زدایی اسپلیت تی خواهد شد.

تنش زدایی اسپلیت تی پس از جوشکاری

تنش زدایی یکی از بهترین راهکارها برای رفع تنش های پسماند لوله ها و سایر فلزات پس از انجام عملیات های حرارتی روی آن هاست. این فرایند در خصوص اسپلیت تی دارای اهمیت بسیار بالایی است و بهتر است که پس از نصب split tee روی لوله از طریق جوشکاری، حتما روی آن عملیات تنش زدایی انجام شود تا تعادل و توازن به آن باز گردد و به بهترین شکل ممکن در برابر فشارهای وارده از ناحیه سیال دوام بیاورد.

فرایندهایی نظیر جوشکاری روی فلزات باعث ایجاد حرارت موضعی روی فلز شده وبه این ترتیب توازن مکانیکی فلز در ناحیه مجاور خطوط جوش به هم می ریزد. این امر تعادل مکانیکی قطعه را بر هم ریخته و همین امر ممکن است آسیب هایی را متوجه فرایندهای بعدی بکند، خصوصاً وقتی که نیاز است فرایند بعدی بدون ضیق زمان و بلافاصله پس از عملیات جوشکاری انجام شود. اتصال اسپلیت تی پس از نصب و جوشکاری روی خط لوله و انجام عملیات انشعاب گیری در معرض فشار سیال و خود لوله خواهد بود و از آن جا که طراحی های این قطعه توازن و تعادل مکانیکی آن را پیش فرض داشته اند، برای این که اسپلیت تی کارکرد خود در حفظ انشعاب در عین مقاومت در برابر فشارها و تنش ها را تحمل کند، باید فاقد هر گونه کاستی فنی و مکانیکی باشد.

اسپلیت تی المنت حرارتی
اسپلیت تی زوی خط لوله

یکی از بهترین راهکارها برای احیای تعادل split tee، تنش زدایی آن روی خط لوله است. البته لازم به ذکر است اسپلیت تی یک بار پس از ساخت و پیش از نصب روی لوله تحت تنش زدایی قرار گرفته است تا نواحی جوشکاری شده ناشی از ساخت تنش زدایی شوند، اما اکنون و پس از اتمام جوشکاری اسپلیت تی روی خط لوله، ترجیح بر آن است که بار دیگر تحت تنش زدایی قرار بگیرد.

از سوی دیگر، از آن جا که اتصال روی لوله حاوی سیال نصب شده است، باید در خصوص حرارتی که برای تنش زدایی به اسپلیت تی وارد می شود دقت کافی را داشت تا منجر به تحریک سیال درون لوله و ایجاد احتراق و سانحه نشود. برای پیشگیری از این روش باید بهترین راهکار برای تنش زدایی برگزیده شود که در این مورد به خصوص تنش زدایی اسپلیت تی از طریق المنت های حرارتی خواهد بود.

المنت های حرارتی درون قطعات سرامیکی به هم متصل قرار دارند. برای تنش زدایی اسپلیت تی از طریق المنت های حرارتی، ابتدا به ساکن المنت ها را دورتا دور و به صورتی سراسری، همچون کمربند حول اتصال قرار می دهند و آن را می بندند. سپس عملیات حرارت دهی آغاز می شود. باید توجه داشت که ابتدا باید در خصوص حرارت دهی تنظیمات و محاسبات لازم را انجام داد تا حد منحنی المنت های حرارتی بیشتر یا کمتر از میزان مجاز نشود.

البته لازم به ذکر است کاربرد المنت های حرارتی همواره به بعد از جوشکاری اسپلیت تی روی لوله محدود نمی شود. به عبارتی دیگر، المنت های حرارتی همواره به منظور تنش زدایی اسپلیت تی مورد استفاده قرار نمی گیرند، بلکه در برخی مواقع صرفا نقش تولید کننده حرارت و فراهم کننده شرایط مناسب دمایی برای امکان جوشکاری اتصال split tee روی لوله را دارند. برای مثال زمانی که خط لوله حاوی سیال زیر صفر درجه سانتیگراد می باشد، مجری نصب و اتصال اسپلیت تی طبیعتاً قادر به جوشکاری آن روی لوله نخواهد بود. در این شرایط دو راه پیش روی او وجود دارد؛ اول آن که می تواند از اسپلیت تی مکانیکی استفاده کند که از طریق پیچ و مهره روی لوله نصب خواهد شد. در این شرایط دیگر نیاز به عملیات حرارتی جهت نصب اسپلیت تی روی لوله نخواهد بود. اما در حالت دوم اگر الزام به استفاده از اسپلیت تی از نوع جوشی روی خط لوله باشد، بدیهی است که باید راهی پیدا شود که از طریق آن بتوان اتصال را روی لوله جوشکاری کرد. در این شرایط المنت های حرارتی می توانند یاری کننده باشند.

در این فرایند ایتدا دو جانب split tee از دو طرف روی لوله نصب و با هم فیت می شوند، و سپس المنت های حرارتی به صورت سرتاسری و به حالت کمربندی روی اتصال قرار می گیرند. حال می توان با ایجاد حرارت موضعی شرایط را برای جوشکاری اتصال اسپلیت تی روی لوله فراهم کرد و به این وسیله جوشکاری آن را به انجام رساند. البته باید توجه داشت که نباید مدت زمان باز کردن المنت ها و آغاز عملیات جوشکاری اسپلیت تی روی لوله چندان به درازا بیانجامد چرا که دمای منفی سیال درون لوله بلافاصله سطح لوله را سرد کرده و به این ترتیب امکان جوشکاری مجددا از میان می رود و مجری کار مجبور است بار دیگر عملیات حرارتی را انجام دهد. همچنین بهره گیری از جوشکاران متبحر برای جوشکاری سریع و دقیق اسپلیت تی روی لوله نیز می تواند بر پیشبرد مطمئن تر کار اثرگذار باشد.

المنت حرارتی اسپلیت تی
المنت حرارتی بمنظور جوشکاری اسپلیت تی روی لوله

لازم به ذکر است پس از اتمام فرایند جوشکاری اسپلیت تی روی لوله بار دیگر نیاز به آن خواهد بود که روی split tee عملیات حرارتی صورت گیرد تا تنش ناشی از جوشکاری از بین برود. این فرایند نیز از طریق المنت های حرارتی انجام خواهد شد. به این ترتیب که پس از جوشکاری بار دیگر المنت های حرارتی روی اسپلیت تی نصب شده و تنظیمات لازم جهت انجام تنش زدایی روی المنت ها اجرا می شود و سپس فرایند عملیاتی می شود.

فرایندهای مذکور باید توسط اپراتورهای مجرب و قادر به تجریه و تحلیل و آنالیز فرایند انجام گیرد. نحوه استفاده از المنت های حرارتی برای تنش زدایی، نحوه تنظیمات آن، آنالیز خط و split tee برای انجام تنظیمات و مواردی از این دست، دانش فنی و مهندسی می خواهد و از این رو فرایند تنش زدایی اسپلیت تی باید از طریق اپراتوری مسلط و مشرف به کار به انجام برسد.