اهمیت ضخامت لوله برای سازنده اسپلیت تی

اسپلیت تی یک اتصال با فرایند ساخت چند متغیره است که در مقایسه با ساخت اتصالات دیگر خطوط لوله پیچیدگی های بیشتری را می طلبد. آن چه به این اتصال در مقایسه با سایرین اهمیت وافری می دهد خطوط جوش بیشتر و اصولاً ماهیت و کارکرد آن است. اتصال اسپلیت تی می بایست سرتاسر لوله را پوشش دهد و کارکرد خود به عنوان یک اتصال تمام محیطی را برای طولانی مدت حفظ کند. از این رو فرایند ساخت آن باید بر اساس این مؤلفه تعیین شود.

بنابراین متغیرهای متعددی که سازنده اسپلیت تی را به طراحی که اتصال باکیفیت رهنمون می سازند هر یک دارای اهمیت بالا و به فراخور خود، نقش تعیین کننده در تعیین تجهیزات و متریال های لازم برای فرایند دارد. یکی از اصلی ترین این متغیرها ضخامت لوله می باشد. هرچه ضخامت خط لوله اصلی بیشتر باشد طبیعتاً فشار بیشتری بر اسپلیت تی وارد خواهد آمد و این اتصال می بایست قدرت و استحکام بیشتری در تحمل فشارهای ناشی از ضخامت لوله داشته باشد. بنابراین معمولاً در طراحی این اتصال، از لوله ای به جنس خود لوله اصلی و ضخامت مساوی و یا کمی بیشتر از ضخامت لوله اصلی استفاده می شود.

سازنده اسپلیت تی ضخامت لوله را با ضخامت سنج محاسبه میکند
اسپلیت تی بر حسب متغیرهایی نظیر ضخامت لوله، جنس لوله، نوع سیال و فشار آن و… طذاحی و ساخته میشود

از سوی دیگر ضخامت بالای اسپلیت تی به معنای دشوارتر شدن برخی از فرایندها در پروسه ساخت این اتصال خواهد بود که به شرح زیر می باشند:

  • اول آن که ضخامت بالای اسپلیت تی به این معناست که فرایند برش لوله دشواری بیشتری خواهد داشت. با توجه به ضخامت زیاد لوله، برش دشوارتر و سخت تر بوده و از این رو نیازمند ابزارهای قوی تر و غنی تر می باشد. از سوی دیگر هر چقدر ضخامت بالاتر می رود دقت و کیفیت خطوط برش کمتر خواهند شد. در این خصوص نیز سازنده اسپلیت تی باید توجه داشته باشد که برش را با وجود ضخامت بالا با بیشترین دقت از کار درآورد.
  • ضخامت اتصال در سایر فرایندها نیز بر دشواری کار خواهد افزود. نصب اتصال روی لوله، فیت آپ دو تکه آن و مواردی از این دست طبیعتاً برای یک اسپلیت تی با ضخامت بیشتر دردسرهای بیشتری را نیز به همراه می آورد.

البته باید توجه داشت انتخاب ضخامت لوله باید کاملاً بهینه و عاری از هر گونه افراط و تفریط باشد. انتخاب لوله های با ضخامت بیش از اندازه به همان میزان لوله های کم ضخامت می تواند بر کار آسیب وارد کند.

با توجه به این توضیحات حد تلورانس ضخامت انتخابی لوله مشخص و محدود به یک دامنه کوچک خواهد بود و سازنده اسپلیت تی مجاز نیست که از این دامنه تجاوز کند. از این رو محاسبه ضخامت لوله اصلی در صدر اهمیت کارهایی قرار دارد که سازنده اسپلیت تی پیش از فرایند طراحی باید نسبت به ان اهتمام ورزد. در واقع این ضخامت لوله اصلی است که تعیین می کند متریالی که برای اسپلیت تی مورد استفاده قرار خواهد گرفت چه ضخامت با چه دامنه تلورانسی می تواند داشته باشد.

ضخامت اسپلیت تی
ضخامت لوله متغیری مهم در تعیین ضخامت اسپلیت تی محسوب می شود

برای محاسبه ضخامت لوله اصلی از دو مجرا باید اقدام کرد:

  • مجرای اول دریافت داده های رسمی کارفرما مبنی بر ضخامت طراحی لوله اصلی خواهد بود. این داده در واقع ضخامت لوله را در زمان طراحی و پایپینگ نان خواهد داد. به عبارتی تعیین خواهد کرد که لوله در زمان نصب و پایپینگ بر اساس طراحی در چه ضخامتی انتخاب و روی مجموعه نصب شده است. این داده از مستنداتی است که مستقیماً کارفرما آماده و تحویل اش خواهد داد.
  • مجرای دوم سنجش ضخامت واقعی لوله با استفاده از دستگاه های ضخامت سنج خواهد بود. به عبارتی سازنده اسپلیت تی در محل نصب حاضر خواهد شد و با استفاده از دستگاه ضخامت سنج، ضخامت واقعی لوله را بدست خواهد آورد. اهمیت این گام از این حیث است که لوله ممکن است در مرور زمان و به دلیل عملکرد خود در انتقال سیال دچار خوردگی در جداره داخلی خود شده باشد و به مرور از ضخامت آن کاسته شده باشد. در هر صورت به هر دلیلی ضخامت واقعی می تواند متفاوت از ضخامت اسمی باشد و از این حیث ضخامت سنجی لوله توسط سازنده اسپلیت تی از اهم مراحل فرایند طراحی این اتصال است.

چه بسا پس از محاسبه ضخامت واقعی با استفاده از ضخامت سنج، سازنده اسپلیت تی اصلاً به این جمع بندی برسد که نیاز به این اتصال نخواهد بود و برای انشعاب گیری، استفاده از دیگر اتصالات که ضریب مقاومت کمتری هم دارند کفایت خواهد کرد. ممکن است ضخامت واقعی لوله به حدی رسیده باشد که اصلا توان تحمل وزن و فشار اسپلیت تی را نداشته باشد و بهتر باشد به جای آن اتصالاتی سبک تر مورد استفاده قرار گیرند.

دستگاه ضخامت سنج ابزاری است برای محاسبه دقیق ضخامت لوله بدون نیاز به دسترسی به محیط درونی خط لوله. ضخامت سنج ها معمولاً مکانیزم محاسباتی اولتراسونیک داشته و بعضی از آن ها با برندهای معتبر جهانی حتی قادرند از روی پوشش ها و روکش ها نیز ضخامت لوله را مورد محاسبه قرار دهند. سازنده اسپلیت تی پس از محاسبه ضخامت لوله با ضخامت سنج اولتراسونیک، در کنار متغیرهای دیگر خطوط لوله اکنون می تواند دست به محاسبات لازم و امکان سنجی طراحی اسپلیت تی بزند.

وی در این راستا ممکن است به این جمع بندی برسد که اصولاً برای عملیات انشعاب گیری مذکور نیاز به استفاده از اسپلیت تی نخواهد بود و به جای آن سراغ اتصالات جایگزین می رود.