اتصال اسپلیت تی

اسپلیت تی یک اتصال دو تکه با چهار قطعه است که به منظور انشعاب گیری از خط لوله استفاده می شود. این اتصال در واقع مستحکم ترین اتصال برای انشعاب گیری در خطوط لوله محسوب می شود، اما بر حسب شرایط ممکن است اسپلیت تی نیز پاسخگوی نیاز خط برای انشعاب گیری نباشد. طراحی و مهندسی اسپلیت تی باید به گونه ای صورت بگیرد که بتواند در برابر فشار خط مقاومت کافی را داشته باشد، اما در برخی شرایط با وجود بهترین طراحی ها باز هم اتصال پاسخگوی متغیرهایی نظیر فشار و دما و جنس لوله، و سایر فاکتورهای تعیین کننده خط لوله نخواهد بود. در این صورت می توان با استفاده از قطعات تقویتی بر میزان استحکام اتصال افزود و به این ترتیب اسپلیت تی را برای انجام عملیات انشعاب گیری قابل استفاده ساخت.

اتصال اسپلیت تی به طور کلی دارای چهار اتصال می باشد که روی هم دیگر جوشکاری می شوند یا به صورت مکانیکی به هم پیچ و مهره می شوند. قطعات چهارگانه مذکور به شرح زیر هستند:

پد پایینی اسپلیت تی: این قطعه از اتصال مذکور از پایین به لوله متصل می شود. پدها در واقع حکم جداره های اسپلیت تی را دارند که از دو طرف به لوله نصب شده و لب به لب می شوند. بعد از فیت شدن دو سوی پد، جوشکاری آن ها روی همدیگر انجام می شود. منظور از استفاده از پد، تقویت جایگاه پد رویی خواهد بود. با جوشکاری دو پد این اتصال، فشار خط به جای لوله به اسپلیت تی وارد می شود و به این ترتیب مانع دفرمه شدن و از ریخت افتادن لوله خواهد شد. بنابراین کارکرد پد پایینی این خواهد بود که ضمن جوشکاری پد رویی روی آن، میزان مقاومت اتصال در برابر فشار وارده از ناحیه خط لوله و بخش بریده شده آن افزایش می یابد.

پد رویی اسپلیت تی: این بخش از اتصال آن بخش اصلی است که سایر قطعات نیز روی آن نصب می شوند. سوراخکاری و انشعاب گیری لوله از این ناحیه از اتصال انجام می شود و خط لوله انشعابی جدید نیز روی آن نصب می شود. در طراحی این پد باید در نظر گرفته شود که از مرکز آن یک دایره به اندازه سایز انشعاب بریده می شود و از آن محل یک نیپل به صورت عمود و تحت جوشکاری لب به لب روی پد نصب می شود. با توجه به قطعاتی که روی این پد نصب خواهند شد، و از آن جا که این پد محمل ورود سیال به درون اتصال می باشد، از اهمیت بالایی برخوردار است و می بایست در ساخت و برش آن دقیق عمل کرد.

نیپل: این قطعه به صورت عمود روی پد بالایی اسپلیت تی جوشکاری می شود. در خصوص جوشکاری این قطعه روی اتصال می بایست بسیار حساس و دقیق عمل کرد چرا که در واقع اصلی ترین و کلیدی ترین ناحیه اتصال همین خط جوش میان این دو قطعه است. بیشترین فشار از ناحیه لوله و سیال به این خط جوش وارد خواهد آمد و از این رو در خصوص آن باید بهترین راهکارها را اندیشید و پیاده سازی کرد.

فلنج: در نهایت نیز یک فلنج به سایز انشعاب و نیپل روی نیپل وصل و جوشکاری می شود. باید توجه داشت که کلاس فشار فلنج برابر با فشار سیال خواهد بود.

مجموعه فوق پیش از نصب روی لوله آماده شده و پس از تکمیل فرایند ساخت اسپلیت تی، به محل اتصال روی لوله منتقل خواهد شد.

اما چنان که اشاره شد ممکن است گاهی اوقات اتصال اسپلیت تی با قطعات ذکر شده پاسخگوی فشار وارده از ناحیه خط لوله و سیال نباشد. در این شرایط بهترین راهکار استفاده از قطعات پشتیبان و اضافی روی اتصال است. چنان که در انیمیشن فوق رؤیت می شود، به منظور استحکام محل ورودی انشعاب ابتدا یک قطعه نیپل روی لوله جوشکاری می شود و سپس اسپلیت تی قرار داده می شود. با این کار در درجه اول نیپل جوش داده شده به لوله خود در مقابل از ریخت افتادن بخش بریده شده لوله مقاومت می کند، و از سوی دیگر وقتی اسپلیت تی حول آن قرار می گیرد نیز خط جوش نیپل به پد آن خود در نقش تقویت کننده محل اتصال نیپل به لوله عمل می کند و به این ترتیب محل ورودی انشعاب به شکل مستحکمی تقویت می شود.

البته باید اشاره داشت که انجام این دست اقدامات تنها در صورتی قابل قبول است که توجیه فنی لازم را داشته باشد. در صورتی که خود اسپلیت تی قادر به حفظ مقاومت و استحکام خط لوله و انشعاب باشد نیازی به کار گماردن این دست اتصالات نخواهد بود. بنابراین در صورت عدم توجیه فنی، قطعات پشتیبان اتصال حکم متریال های زائد را خواهند داشت و سازنده اتصال و مجری انشعاب گیری نباید تن به آن دهند.

اسپلیت تی

اسپلیت تی

اسپلیت تی بر حسب محدودیت های خط لوله و سیال ساخته می شود. شرکت های سازنده اسپلیت تی باید در نظر داته باشند که قاعده عامی برای ساخت این اتصال وجود ندارد. گرچه می توان دستورالعملی کلی برای ساخت اسپلیت تی تدوین کرد که شامل مراحل و ابزار و تجهیزات، و نیروی انسانی مورد نیاز می باشد، اما این دستورالعمل، چنان که از نام آن نیز بر می آید نقش یک نقشه راهنمای کلی را خواهد داشت.

سازنده اسپلیت تی می بایست بر حسب شرایط ویژه خط طراحی های لازم را انجام و اتصال مربوطه را با بهترین کیفیت ممکن تحویل دهد. فرایندهای جاری در ساخت اسپلیت تی، همچون هر فرایند دیگر، شامل فرایندهای اصلی، مدیریتی و پشتیبانی می باشد. در ادامه به شرح فرایند اصلی ساخت این اتصال می پردازیم.

شرکت پیشگام صنعت ابزار، سازنده اسپلیت تی
سازنده اسپلیت تی

فرایند اصلی ساخت اسپلیت تی: فرایندهای اصلی ساخت این اتصال در درجه اول شامل مطالعات امکان سنجی و جمع بندی در خصوص امکان یا عدم امکان ساخت اتصال است. سازنده اسپلیت تی می بایست بر اساس مشخصات فنی و اطلاعاتی که از مشتری دریافت می کند طراحی های لازم را در این خصوص انجام دهد. خروجی این گام دو حالت خواهد داد؛ یا اینکه مجموعه به این جمع بندی می رسد که بر حسب متغیرهای موجود امکان ساخت اسپلیت تی متناسب با خط وجود ندارد، و یا در صورت ممکن بودن فرایند ساخت، طراحی ها در قالب دستورالعمل ها و روش های اجرایی تهیه و تنظیم می شوند و به مرحله بعد صادر می شود.

متغیرهایی که در ساخت اتصال خلل ایجاد می کنند متعدد هستند؛ ممکن است فشار سیال بسیار بالا باشد به نحوی که با هیچ گونه طراحی نتوان اتصالی را ساخت که پاسخگوی فشار سیال باشد. البته پاسخ در این زمینه به تبحر و تخصص سازنده اسپلیت تی بستگی دارد. ممکن است یک سازنده بر حسب دانش فنی خود با اتخاذ تدابیر ابداعی بتواند اتصالی مناسب با نیاز مجموعه طراحی کرده و به بهترین کیفیت تحویل مشتری بدهد.

ممکن است جنس لوله ای که اتصال می بایست روی آن نصب شود به گونه ای باشد که امکان اتصال اسپلیت تی روی آن وجود نداشته باشد. در این خصوص نیز می بایست تدابیر ویژه را اندیشید. استفاده از اتصالات مکانیکی در این خصوص می تواند راهگشا باشد. در صورتی که این نوع از اتصالات نیز پاسخگو نباشند می توان با استفاده از اورینگ ها ویژه یا هر ابزار دیگری شرایط را برای نصب اتصال روی لوله فراهم کرد. حال و اگر هیچ راهکاری برای نصب اتصال وجود نداشت مراتب باید صادقانه به اطلاع مشتری برسد.

پس از اتمام مرحله امکان سنجی و در صورتی که خروجی این گام مثبت بود، نقشه ها، دستورالعمل ها و روش های اجرایی ساخت اسپلیت تی به واحدهای اجرایی تحویل داده می شوند و برنامه ریزی ساخت اتصال به انجام می رسد. در این مرحله می بایست در خصوص تأمین مواد و متریال ها و ابزار ساختف و نیز زمان بندی ساخت برنامه ریزی لازم انجام شود. آیتم اول بر حسب مستندات تنظیم می شود و آیتم دوم بر حسب نیاز مشتری. لیست اقلام و تأسیسات و تجهیزات مورد نیاز به واحدهای انبار جهت تأمین متریال تحویل داده شده و برنامه ریزی پروژه بر حسب زمان مورد نیاز نیروی انسان لازم را تخصیص می دهد.

در نهایت وارد فاز اجرایی ساخت اسپلیت تی می رسیم که توسط اپراتورها انجام می شود. نقش اصلی را در فرایند ساخت جوشکاران انجام می دهند. استحکام اتصال تا حد بسیار زیادی وابسته به نوع جوشکاری ای است که در نصب قطعات آن روی هم، و نصب اسپلیت تی روی لوله انجام می شود. در این زمینه هم باید دستورالعمل جوشکاری دقیق تدوین شده باشد و هم اپراتورهای دارای صلاحیت برای کار برگزیده شده باشند.

تمامی متریال ها، ابزار کار، تأسیسات و سایر ادوات مورد نیاز برای فرایند ساخت می بایست در اختیار قرار داده شده باشد که بتوان اتصالی با کیفیت و مناسب را در اسرع وقت و بدون هدر رفت زمان ساخت.

پس از اتمام فرایند ساخت حتما می بایست اتصال ساخته شده را مورد تست و ارزیابی قرار داد. در درجه اول روی اسپلیت تی تست جوش انجا می شود. روش های متفاوتی برای تست جوش اسپلیت تی تعریف شده است؛ تست چشمی، تست PT، تست رادیوگرافی و تست اولتراسونیک اصلی ترین این آزمون ها به شمار می روند. اما به فراخور نیاز می توان از تست های دیگر نیز بهره برد. در هر صورت روش تست جوش در دستورالعمل به صورت آشکار مشخص می شود. لازم به ذکر است این تست متفاوت از تستی است که واحد کنترل کیفیت مشتری ممکن است از محصول دریافتی بگیرد. سازنده اسپلیت تی نباید کیفیت محصول خود را منوط به آزمون ها انجامی مشتری گرداند، وی موظف است محصول خود را به بهترین شکل و با بیشترین کیفیت تحویل دهد. از این رو هم در زمینه تست جوش و هم تست فشار مناسب ترین و دقیق ترین روش را برخواهد گزید.

جوشکاری اسپلیت تی و نصب آن روی لوله
اسپلیت تی

تست فشار هیدرواستاتیک اسپلیت تی دیگر آزمونی است که سازنده آن می بایست روی محصول انجام دهد. در این مرحله فشار هیدرولیکی به اندازه کمی بیشتر از فشار طراحی و ساخت بر اتصال وارد شده و مقاومت آن در برابر فشار مورد سنجش قرار می گیرد. بدیهی است در صورت بروز نشتی و هر گونه ایراد دیگر در اتصال، مسئولیت متوجه سازنده اسپلیت تی خواهد بود. بنابراین بهتر این است که خود وی پیش از تحویل محصول نسبت به انجام این آزمون اقدام کرده و محصول نهایی را با بیشترین ضریب اطمینان تحویل مشتری دهد.

پس از انجام مراحل فوق، محصول برای تحویل آماده بوده و می توان با بسته بندی آن، اسپلیت تی را برای مشتری ارسال کرد. آن چه بدان اشاره شد فرایندهای اصلی ساخت اسپلیت تی را شامل می شد. بدیهی است مجموعه فرایندهای پشتیبانی و مدیریتی و نظارتی نیز در ساخت این اتصال دخیل اند که در نوشتارهای بعدی بدان ها نیز اشاره خواهد شد.

اسپلیت تی– سازنده اسپلیت تی

سازنده اسپلیت تی

اسپلیت تی (Split tee) یک اتصال انشعابی سه شاخه می باشد که در طراحی پایپینگ و به منظور انتقال سیال از مجاری اصلی خطوط لوله به کانال های جدید ساخته می شود. از آن جا که طراحی خطوط لوله در هیچ مجتمع صنعتی بدون انشعاب امکان پذیر نخواهد بود، اسفاده از اسپلیت تی امری رایج و مرسوم در پایپینگ مجسوب می شود. مجریان یک طرح پالایشگاهی یا پتروشیمی برای خطوط انتقال فرعی خود می بایست از یک اتصال سه شاخه که از دو سو به خط لوله اصلی و از یک سو به خط فرعی جدید راستا دارد در محل انشعاب گیری نصب کنند تا عملیات انشعاب با سهولت انجام شود.

سازنده اسپلیت تی پیشگام صنعت ابزار
اسپلیت تی

بسیاری از واحدهای صنعتی خود دانش و توانایی ساخت این اتصال را دارند اما بسیاری دیگر از استانداردهای خطوط لوله و جوشکاری برای انشعاب ها اطلاع چندانی نداشته و ترجیح می دهند برای این کار از یک پیمانکار در زمینه ساخت اسپلیت تی بهره ببرند. از سویی ممکن است دانش مهندسی یک مجتمع برای ساخت اتصالات ساده تر کافی باشد، اما زمانی که قرار بر ساخت اسپلیت تی با سایز بزرگ، اتصال سایز به سایز، اتصال تحت فشار بالا، اسپلیت تی زاویه دار و مواردی از این دست می باشد بهره گیری از تجربیات پیمانکار اجتناب ناپذیر خواهد بود. شرکت پیشگام صنعت ابزار در این زمینه است که می تواند راهگشاری مجتمع های صنعتی در ساخت و نصب این اتصال پرکاربرد در خطوط لوله باشد.

در ساخت اسپلیت تی شاخص های متعددی باید مورد توجه قرار گیرند؛ عامل تعیین کننده این شاخص ها مشخصات فنی خط لوله و سیال درون آن خواهد بود. بر اساس داده هایی که از این جانب دریافت می کنیم فرایند طراحی و ساخت اسپلیت تی انجام می شود. اصلی ترین این متغیرها را می توان به شرح زیر برشمرد:

  • نسبت سایز انشعاب به سایز اصلی: اگر این دو یک اندازه باشند و این نسبت معادل عدد 1 باشد اسپلیت تی از نوع سایز به سایز ساخته خواهد شد که به نوبه خود در مقایسه با سایر اتصالات فرایند طراحی و ساخت و نصب دشوارتری را خواهد داشت. انشعاب جدید هم سایز لوله اصلی است و فشار و سیالی به همان میزان را می بایست تحمل کند. اسپلیت تی نیز که ورودی انشعاب جدید به شمار می آید تحت این فشار قرار خواهد گرفت و از این رو باید توان و مقاومت کافی در برابر آن را از خود داشته باشد. می توان گفت اتصال اسپلیت تی سایز به سایز دشوارترین اتصالی است که می تواند ساخته شود.

اما هر چه این سبت کاهش می یابد کار سازنده اسلیت تی ساده تر خواهد شد و وی خواهد توانست با فراغ خاطر بیشتر نسبت به فرایندهای طراحی و ساخت اقدام به عمل آورد. اسپلیت تی از نوع ردیوس برنچ در محل نیپل خود، خصوصاً در محل اتصال نیپل به پد فشار کمتری را تحمل خواهد کرد و از این رو میزان سخت گیری در طراحی، نسبت به اسپلیت تی سایز به سایز کمتر خواهد بود.

  • مشخصات فنی لوله اصلی: مشخصات فنی لوله اصلی نقشی تعیبن کننده در فرایند طراحی و ساخت اتصال خواهد داشت. جنس لوله و ضخامت آن در تعیین جنس فلزی که برای ساخت اسپلیت تی بهره گیری خواهد شد، و نیز ضخامت آن دارای اهمیت است. اسپلیت تی فشار ناشی از لوله را می بایست تحمل کند و تحت این فشار در تنش و کشش خواهد بود. اگر توان مقابله با این نیروها را نداشته باشد مجموعه دچار آسیب خواهد شد. تیم طراحی و تدوین کننده دستور کار ساخت همچنین باید در نظر داشته باشد که دست بالا را نیز نباید در فرایند بر عهده بگیرد. به هیچ عنوان نباید تصور کرد که می توان با استفاده از سنگین ترین و مستحکم ترین آلیاژها بر کیفیت کار افزود. این قسم قطعات و متریال ها اتفاقا می توانند بر مجموعه نیرویی زائد و اضافی بار کنند و به این ترتیب خود عاملی شوند در تخریب آن چه که فلسفه ساخت شان ممانعت از این تخریب بوده است.
  • کلاس فشار اسپلیت تی: تحت تأثیر فشار سیال کلاس فشار اسپلیت تی می بایست تعیین و طراحی و ساخت بر اساس آن انجام شود. بدیهی است اگر همه شرایط دو خط لوله همسان باشد ولی سیال درون آن ها فشارهای متفاوتی داشته باشد، در این صورت اسپلیت تی ساخته شده برای دو خط لوله مذکور نباید مشابه باشد. آیتم فشار سیال هم در انتخاب روش های جوشکاری و تعداد پاس جوش، و هم نوع الکترود مورد استفاده، و هم بازرسی جوش و تست فشار دخیل خواهد بود. علاوه بر آن انتخاب فلنج مورد استفاده در اسپلیت تی کاملاً تابعی از فشار سیال درون لوله اصلی است. بر حسب متغیر فشار سیال فلنج مناسب انتخاب شده و روی نیپل اتصال جوشکاری می شود.
سازنده اسپلیت تی شرکت پیشگام صنعت ابزار
سازنده اسپلیت تی- در حال جوشکاری اتصال روی خط لوله

آیتم های ذکر شده برخی از متغیرهای تعیین کننده در ساخت اسپلیت تی محسوب می شوند. در نظر گرفتن این آیتم ها و بسیاری از مؤلفه های دیگر که در این نوشتار نمی گنجند برای طراحی و تدوین دستورالعمل ساخت اتصال، و نیز برای فرایند ساخت ضرورت خواهد داشت. از همین روی می توان ادعا کرد که سازنده اسپلیت تی می بایست یک مجموعه متبحر و کارآشنا، و مسلط بر استانداردهای بین المللی مرجع در زمینه خطوط لوله، جوشکاری روی خطوط لوله، انتخاب فلنج، ایمنی ساخت و نصب و از این دست باشد. در غیر این صورت بدیهی است که خروجی تحویل داده شده قابل اطمینان نخواهد بود.

تست و بازرسی فشار و خطوط جوش اتصال بهترین سنگ محک برای سنجش کیفیت این محصول خطوط لوله به شمار می رود. طبیعتاً اگر فریند ساخت اسپلیت تی مطابق با استانداردها و با در نظر گرفتن شرایط خط لوله و سیال انجام شده باشد، محصول ساخته شده از آزمون ها با موفقیت بیرون خواهد آمد. لازم به ذکر است معمولاً در تست ها، و خصوصاً در آزمون های غیر مخرب، فشار وارده بر محصول کمی بیشتر از فشار واقعی ای است که پس از بهره برداری روی خط بر آن وارد خواهد شد. بدون شک سازنده اسپلیت تی نسبت به این منطقه اطمینان آگاهی خواهد داشت و اتصال را به گونه ای خواهد ساخت که علاوه بر پاسخگو بودن به متغیرهای فنی و ایمنی کار، کمی نیز منطقه اطمینان را در برداشته باشد. این امر هم طول عمر محصول را افزایش می دهد و هم اطمینان مجتمع بهره گیرنده از آن را بالا خواهد برد.

 

اسپلیت تیسازنده اسپلیت تی